بیماری چشم

اظهارات داکتر رحمت الله سروری درباره بیماری چشم و ضرورت معاینه آن

معاینات روتین از دستگاه های مختلف بدن یکی از نیازهای ضروری در این بیماری است که باید هردو سال ، یا سه سال یا هرچهارسال یک بار، این معاینات انجام شود و آزمایش های مختلفی صورت گیرد.
یکی از اندام هایی که علی رغم شکل خوب و ظاهر سالم بیمار به معاینات روتین و دوره ای نیاز دارد معاینه چشم است که از اهمیت بسیاری برخوردار است.
به وسیله این معاینات است که بیماریهای چشمی را می توان تشخیص داد و در درمان به موقع آن اقدام نمود.
متأسفانه عدم مراجعه کردن به پزشک و عدم معاینه از چشم کار درمان را مشکل می کند.
در مراحل اولیه، پیشگیری ازبیماریهای چشمی بسیارآسان بوده و می توان آن را درمان کرد اما مراحل پایانی درمان خیلی سخت است و درمان انجام نمی شود.
متأسفانه در جامعه تا زمانی که افراد از نظر بینایی دچار مشکل نشوند و یک سری علائم واضح مثل آب مروارید و علائم دیگر را متوجه نشوند به پزشک مراجعه نمی کنند. بنابر این این یک مسأله بسیار اساسی است که باید افراد جامعه رعایت کنند.
یکس از مسایل مهم معاینات چشمی اطفال است که ما خیلی روی این مسأله تأکید می کنیم. چشم های اطفال حتمأ باید در فاصله بین شش ماهگی تا یک سالگی، فاصله بین دو تا سه سالگی، و قبل از ورود به مکتب معاینه شوند و تحت معاینات پزشکی قرار بگیرند و اگر مشکلی دارند حتمأ درمان شوند.
یکی از بیماریهای شایع در این زمینه تنبلی چشم است که به راحتی قابل درمان هست اما وقتی این بیماری در سنین بالاتر از هفت سالگی تشخیص داده شد می توانیم بگوییم که دیگر درمان ندارد. تنبلی چشم باعث به وجود آمدن ضعف بینایی دائمی غیر قابل برگشت می شود که کودک تا پایان عمرش این ناهنجاری را با خودش خواهد داشت. بنابراین معاینه چشم در اطفال بسیار اهمیت دارد .
در بعضی از افراد هم که سابقه دیابت و فشار خون دارند و خانواده آنها دچار اختلالات چشمی هستند ، معاینات چشمی اهمیت بیشتری دارد.
در سنین بالای چهل سال خصوصأ در سنین بالای شصت سال اهمیت این مسأله خیلی بیشتر می شود و نیازهست که افراد حتمأ مراجعه کنند.
در این مورد در پزشکی پروتوکل خاصی وجود دارد که معمولأ توصیه می شود افراد زیر چهل سال اگر بیماری خاصی ندارند در فاصله این دو سه سال مراجعه کنند. در افراد بالای چهل سال هم این معاینات توصیه می شود. و در افراد بالای شصت سال هم، حتمأ هر یک سال، معاینات چشمی انجام شود.

نکات مهم در این بیماری

وقتی به پزشک مراجعه می کنیم ، این نکات مد نظر قرار می گیرد.
1- معاینه چشم و تشخیص تنبلی چشم
2- معاینه چشمی کودکان و تشخیص دوربینی یا نزدیک بینی چشم
3- تشخیص انحراف چشم و اختلالات ناشی از آن از جمله آب مروارید و آب سیاه
4- تشخیص بیماری چشمی در بیماران مبتلا به دیابت و فشارخون

پیشگیری از بیماری

با مراجعه به پزشک، طبق پروتوکلی که گفته شد می توان از عوارض چشم پیشگیری کرد. در غیر این صورت عوارض بسیار جدی داشته و حتی نابینایی به صورت دائمی و غیر قابل برگشت را ایجاد می کند.
بنابراین افراد با ماجعه به چشم پزشک ها می توانند خود را درمان کنند .

گیاهان دارویی

شیرین بیان و خواص درمانی آن

شیرین بیان گیاهی است علفی، دارای ساقه ای به طول 50 سانتی متر که اگر فضا و خاک مناسبی داشته باشد بلندی آن به دو متر هم خواهد رسید.
شکل های مختلف این گیاه به طور خود روی در مناطق مختلف جنوب اروپا و آسیای شرقی می روید یا حتی پرورش داده می شود.

خصوصیات این گیاه

شیرین بیان علاوه بر اینکه در دوا سازی برای مخفی کردن طعم ناپسند بعضی از دواها مورد استفاده است که با مسیل های قوی نیز که مصرف آنها معمولأ پیچش و ناراحتی روده را به وجود می آورد مخلوط می شود زیرا مصرف آن سبب کم شدن انقباضات روده می شود.
شیرین بیان برای رفع سرفه های عصبی، برونشیت و التهاب نای مفید است . مصرف آن در موارد التهاب معده، زخم معده و اثنی عشر، اثر درمانی دارد.
شیرین بیان در مصارف داخلی معمولأ به صورت دم کرده 30 تا 60 گرام در هزار سی سی آب و گرد آن به مقدار 5 تا 20 گرام به کار می رود. ریزوم یا ریشه های کوچک آن در تهیه حب ها مورد استفاده است.
شیرین بیان به صورت عصاره روان به مقدار 3 تا 5 گرام در روز و عصاره نرم به مقدار 2 تا 3 گرام در روز مورد استفاده است.
برای استفاده خارجی، جوشانده 20 گرام آن در 100 سی سی آب به طوری که پس از جوشاندن 20 فی صد از آب آن بخار شود، برای شستشوی دهان و برای رفع التهاب مخاط دهان و زبان و همچنین به صورت کمپرس برای درمان زخم ها به کار می رود.

دانستنی های طبی

چگونه استخوان شکسته جوش می خورد؟

استخوان جسمی بسیار سفت و سخت است . اگر از درجه استحکام آن آگاهی داشته باشید ، شاید تعجب کنید که چرا باید روزی بر اثر یک حادثه معمولی بشکند.
استخوان سی بار بیشتر از یک خشت ساختمانی توان حمل بار را دارد.
از همه نیرومندتر، استخوان قلم پاست که می تواند وزنی برابر 1700 کیلو را تحمل کند. با این همه می دانیم که گاهی استخوان می شکند. و این بر اثر ضربه شدیدی است که به آن وارد می آید.
هر نوع شکستگی استخوان نام ویژه ای دارد.
1- ترک خوردگی استخوان
2- شکستگی ساده
3- خرد شدگی
4- شکستگی توأم
اگر استخوان فقط ترک بردارد در ساقه آن از یک سو شکافی ایجاد می شود. و در سوی دیگرش اندکی انحنا می نشیند. این را ترک خوردگی استخوان می نامند.
اما اگر استخوان طوری بشکند که تکه ای از آن به کلی از هر دو طرف از ساقه جدا شود آن را خرد شدگی می گویند.
در صورتی که سر استخوان بشکند و سپس در عضله یا پوست فرو رود، آن را شکستگی توأم می خوانند، یعنی شکستگی توأم با فرو رفتگی استخوان در عضله یا پوست.
تعمیر استخوان شکسته، به چسباندن یک چینی شکسته می ماند. پس باید کوشید تا قطعات شکسته هر چند بهتر و بیشتر به همدیگر وصل شوند. البته در اینجا پزشک مانند چینی بند زن به استخوان ها چسب نمی مالد. این کار وظیفه یاخته های بافت پیوندی است و همه پر از کلسیم هستند.
در مدت 72 تا 96 ساعت پس از شکستگی توده این قبیل یاخته ها چنان بافتی را پدید می اورند که که مانند چسب، سراستخوان های شکسته را به هم وصل می کنند. در این بافت تازه باز هم کلسیم بیشتری ذخیره می شود تا به کمک آن استخوان محکمی شکل بگیرد. بدین ترتیب با گذشت چند ماه از رویداد شکستگی، چیزی مانند استخوان طبیعی پیشین درست درهمان محل شکستگی ، درست می شود. حتمأ دیده اید که گاهی اندام شکسته را گچ می گیرند. این کار برای آن است که اندام آسیب دیده برای مدتی در قالب گچ، بدون حرکت باقی بماند تا مبادا استخوان های شکسته جا به جا شوند. در این صورت استخوانها درست در سر جای اصلی خود به هم جوش خواهند خورد.

سوال های پزشکی و بهداشتی

سؤال 1:
علت آب گرفتن زانو ها و ورم کردن زانو ها چیست؟
چرا زانوها آب می گیرند و ورم می کنند ؟

داکتر محمد هاشم معتمدی چنین پاسخ داده و گفته است که :

یکی از عوامل جمع شدن مایع در مفاصل، التهاب است. که به علت های مختلفی به وجود می آید.
1- یکی از این علت ها، آسیب هایی مانند هوای سرد است.
کسانی که بیشتر در معرض هوای سرد قرار می گیرند، به علت سردی هوا مفاصل آنان دچار التهاب می شود که باعث به وجود آمدن این بیماری می شود.

 2- آرتروز هم ازعلل دیگر به وجود آمدن این بیماری است.

3- عفونت های مختلف هم چون عفونت میکروبی نیز باعث جمع شدن مایع در مفاصل می شود.

درمان این بیماری

درمان این بیماری نظر به عوامل به وجود آورنده ، صورت می گیرد. معمولأ باید از کسانی که مایع در مفاصلشان جمع شده است، عکس گرفته شود و به متخصص ارتوپد مراجعه شود. در بعضی از مواقع هم مایع به وسیله سرنگ کشیده می شود. با توجه به نتیجه آزمایشات و مشخص شدن علل به وجود آورنده این بیماری، کار درمان آسان شده ومریض مورد مداوا قرار می گیرد. در این بیماری به مریض توصیه داده می شود که استراحت نموده ، فعالیت های سنگین انجام ندهد.
نا گفته نماند که معمولأ بیماریهای روماتیسمی نیز باعث این ناراحتی می شود که کمتر مطرح است.

سؤال2:

مادری از مشهد پرسیدند که وقتی به کودک شان قطره آهن می دهد، دندان هایش سیاه می شود. آیا این قضیه یعنی سیاه شدن دندان کودک شان نگران کننده است؟
آیا این مشکل برطرف می شود؟
این مادر چه کار باید بکند ؟

داکتر معتمدی در این باره می گوید:

معمولأ قطره آهن به کودکانی که دندان در آورده اند تجویز می شود که باعث سیاهی دندان می شود. این سیاهی دندان معمولأ در دندان های شیری ایجاد می شود که درمان خاصی نداشته، و دائمی نیست. دندان های شیری بعدأ می افتد و دندان اصلی جایگزین آن می شود که در این صورت، کودک از شر سیاهی دندان نجات پیدا می کند.

روش های پیشگیری

1- با روش های خاص، قطره را طوری به کودک بدهیم که به دندان هایش تماس نداشته باشد و مستقیمأ به حلق کودک ریختانده شود.
2- استفاده از نی نوشابه هم می تواند مؤثر باشد.
3- قطره آهن همراه با آب میوه به وسیله نی آن استفاده شود.
در حال حاضر درمان خاصی برای معالجه سیاه شدن دندان های کودکان درنظر نیست. اگر کودکی هم درسن های بالاتر قرار دارد می تواند به جای قطره آهن از قرص آهن استفاده کند.

تغذیه اصولی و بهداشتی در بیماران مبتلا به ایدز
پیشگیرى مهمترین و کارآمد ترین راه جلوگیرى از ابتلا به این بیمارى است ولى اگر فردى به این بیمارى مبتلا شد به دلیل دوره طولانى بیمارى، مهمترین چیز کنار آمدن با این بیمارى، مراقبت از انتقال این بیمارى و سالم زیستى در کنار این بیمارى است. افراد مبتلا به این بیمارى باید بدانند که اگر مراقبت هاى بهداشتى، پزشکى و تغذیه اى را در رابطه با این بیمارى رعایت کنند، مى توانند در کنار سایر اعضاى خانواده خود به زندگى ادامه دهند و ارائه آموزش هاى جزیى به آنها و اعضاى خانواده شان کافى است تا آنها را به یک زندگى سالم رهنمون شود.
از آنجایى که ارتقاى سیستم ایمنى در بیماران مبتلا به ایدز بسیار حائز اهمیت است و سلامت بافت ها و قدرت مقابله با بیمارى ها در آنها کاهش مى یابد، بنابراین تغذیه در آنها به عنوان یک اصل براى ارتقاى سطح سلامت در این افراد شایان ذکر بوده و در دسترس بودن غذاى مغذى و آب سالم براى این افراد بسیار مهم است، به خصوص وقتى مسافرت مى کنند یا بیرون غذا مى خورند.

اختلالات تغذیه اى در این بیمارى

یکى از عوارض شایع در این بیمارى سوءتغذیه پروتئین _انرژى است. عمده ترین علت کاهش وزن در افراد مبتلا به ایدز، کاهش دریافت انرژى است نه افزایش مصرف آن. از دیگر اختلالات مى توان به تهوع، استفراغ، اسهال، اختلالات تنفسى، لاغرى عصبى(آنورکسیا) اشاره کرد.

گوشت ها

در مبحث پروتئین اولین چیزى که به ذهن مى رسد، گوشت ها است، بنابراین گوشت بوقلمون و انواع ماهى ها بسیار توصیه مى شود. ماهى غذاى بسیار سالم و سودمندى است که گنجاندن آن در رژیم غذایى به میزان حداقل ۲ بار در هفته (کمترین نیاز ) باید رعایت گردد.

تخم مرغ

تخم مرغ یکى از منابع عالى پروتئین بوده که مصرف آن به بیماران بعد از یک ضعف بدنى، بیمارى ناتوان کننده یا کسانى که دوره نقاهت را مى گذرانند، بسیار سودمند است. از آنجایى که باید توانایى کبد در استفاده از تخم مرغ را در نظر بگیریم تا میزان کلسترول آن در فرد ایجاد ناراحتى نکند به بیماران مبتلا به این بیمارى توصیه مى شود که بیشتر از ۳ عدد تخم مرغ در هفته میل نکنند. بهترین شکل مصرف تخم مرغ به شکل آب پز است که بهترین حالت را براى هضم دارد

شیر 

به عنوان یک منبع پروتئینى مناسب براى جلوگیرى از سوءتغذیه بسیار توصیه مى شود. روز خود را با خوردن ۱ لیوان شیر همراه با یک قاشق غذاخورى عسل یا ۲ عدد خرما شروع کنید.

عدس

عدس یکى دیگر از منابع عالى پروتئینى است و علاوه بر پروتئین حاوى ویتامین B، آهن و کلسیم است. عدس پخته به همراه روغن زیتون غذایى کامل و پر انرژى است.

چربى ها

در بدن انسان اسید هاى چربى وجود دارند به نام اسید هاى چرب ضرورى که در واقع بدن قادر به ساختن آنها نبوده و باید از خارج از بدن انسان وارد شوند. این اسیدهاى چرب که در روغن هاى مایع به خصوص روغن زیتون، گردو، روغن سویا و ماهى ها به خصوص ماهى هاى آب هاى سرد (قزل آلا نوع رنگین کمانى و ساردین، سالمون و تون) وجود دارد، براى بدن بسیار مهم هستند و در صورت کمبود مصرف آن، کاهش ثانویه سطح آنها در بدن به وجود آمده و فرد دچار اختلال اسید چرب ضرورى مى شود که در مورد افراد مبتلا به ایدز این اختلال مشاهده مى شود.
در افراد مبتلا به ایدز استفاده از روغن هایى به نام MCT(ترى گلیسیرید با زنجیره متوسط) بسیار مفید مى باشد این چربى ها در روغن نارگیل وجود دارند و در داروخانه ها فروخته مى شوند. این چربى ها نیاز به هضم ندارند البته میزان مصرف آنها باید کنترل شده باشد. استفاده از روغن ماهى یا اسید هاى چرب امگا ۳ که قبلاً هم ذکر شد مى تواند عملکرد ایمنى را بهبود بخشد.

مایعات

در افراد مبتلا به ایدز نیاز به مایعات مثل افراد عادى است (۱۲-۸ لیوان در روز) حدوداً چیزى معادل ۳۵-۳۰ میلى لیتر در روز به آب احتیاج دارند. مگر اینکه اسهال، استفراغ یا تب داشته باشند که به ازاى هر درجه تب نیاز به انرژى ۱۳ درصد و نیاز به پروتئین ۱۰ درصد افزایش پیدا مى کند.

ویتامین ها و مواد معدنى

در این افراد نقش کمک کننده ویتامین ها و مینرال ها بسیار چشمگیر است. بنابراین باید به افراد دچار این بیمارى یاد آور شویم که از خوردن سبزیجات و میوه جات تازه غفلت نکنند، نمک هاى معدنى مهم است. باید بدانیم که نیاز افراد مبتلا به ایدز به آنتى اکسیدان هایى مثل بتا کاروتن (پیشساز ویتامینA) بسیار زیاد است. سایر آنتى اکسیدان ها مثل ویتامین E ، و ویتامین C نیز افزایش نیاز چشمگیرى در این بیمارى پیدا مى کنند. از این رو مصرف انواع مختلف میوه ها و سبزیجات برای تامین ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز باید در برنامه غذایی این بیماران گنجانده شود.